ในพื้นที่ที่เรียกว่าประเทศไทยปัจจุบันมีการพัฒนาการชุมชน สมัยก่อนประวัติศาสตร์ก็มีการฝังศพ เริ่มมีการติดต่อค้าขายกับโลกภายนอกในแถบใกล้เคียงและไกลออกไป เช่น จีน อินเดีย จึงมีการแลกเปลี่ยนความรู้ และเปลี่ยนศิลปะและภาษาซึ่งกันและกัน รวมทั้งความเชื่อบางอย่าง ประเทศไทยในช่วงพุทธศตวรรษที่ 11 – 16 ทางภาคกลางมีวัฒนธรรมที่เรียกว่า “ ทวารวดี” ทางภาคใต้ ช่วงพุทธศตวรรษที่ 13 – 18 เกิดรูปแบบศิลปะที่เรียกว่า “ศิลปะศรีวิชัย” และมี “เทวรูปรุ่นเก่า” ร่วมสมัยกันรวมทั้งศิลปะทวารวดีด้วย กลุ่มเทวรูปรุ่นเก่าใช้เรียกประติมากรรมที่เกี่ยวข้องกับศาสนาพราหมณ์ เช่น พระศิวะ พระนารายณ์ (พระวิษณุ) พระสุริยะเทพ ซึ่งประติมากรรมเหล่านี้อาจพบแถบภาคกลาง ภาคใต้และภาคตะวันออก ซึ่งศิลปะศรีวิชัยบางองค์นักวิชาการก็จัดเป็นเทวรูปรุ่นเก่าด้วย
- ที่ตั้งของศรีวิชัย
– ยอร์ช เซเดย์ เป็นนักวิชาการท่านแรกที่เสนอว่า “ศรีวิชัย” ในจารึกหลักที่ 23 จารึกที่พบในสุมาตรา คือ “ชิลิโฟชิ” ในเอกสารจีน และ “ศรีบูซา” ในเอกสารอาหรับ และเสนอว่า เมืองหลวงของศรีวิชัย อยู่ที่ปาเล็มบังบนเกาะสุมาตรา
– นักวิชาการอีกหลายท่านเสนอแนวคิดเกี่ยวกับที่ตั้งของศรีวิชัยแตกต่างกันออกไป เช่น
กลุ่มที่เชื่อว่าศูนย์กลางอยู่บนเกาะชวา
กลุ่มที่เชื่อว่าศูนย์กลางอยู่ที่ไชย
ที่มา :: บรรยายโดย อ. อชิรัชญ์ ไชยพจน์พานิช